کمه دوزی ؛ هنر رو دوزی هرمزگان

کمه دوزی یکی از  دوخت های تزیینی و سنتی هرمزگان است

یکی از رشته‌های مشهور صنایع دستی در هرمزگان کمه‌دوزی است. در کمه‌دوزی پارچه‌ای را دور دایره‌ای الک‌مانند که به آن«کمان» می‌گویند می‌پیچند. سپس دور دایره را محکم با طناب می‌بندند تا مانند دف شود، با این تفاوت که به جای دف که دور آن پوست است، دور این کمان، پارچه قرار دارد. بعد از این‌که پارچه روی کمان محکم شد، روی آن نقاشی می‌کشند. سپس پارچه را از کمان جدا می‌کنند. گاهی نقاشی از خود پارچه هم بریده و استفاده می‌شود گاهی هم همان پارچه را برای شلوار، کیف و … به کار می‌برند.

هنر رو دوزی هرمزگان

روش کار کمه دوزی

روش کار بدین صورت است که در آن با استفاده از نخ گلابتون دور پولک های تخت کوچک طلایی یا نقره ایی را دوخته و در اطراف قالبی که از سوراخ کردن وسط یک پولک گرد بزرگ بوجود ما آید نصب می نمایند .

در اصطلاح سوزن دوزی به دوختی گفته می شود که در آن با استفاده از نخ گلابتون و پولک تخت کوچک طلایی یا نقره ، در اطراف قالبی که از سوراخ کردن در وسط یک پولک گرد بزرگ بدست می آید ، قلاب زده می شود بطوری که پولک های ریز و نخ گلابتون روی قالب را می پوشانند تا اینکه طرح و نمایی از گل های کوچک را نشان دهد این گل ها مسلسل و در کنار یکدیگر قرار گرفته و نواری را بوجود می آورند .

این دوخت دارای تاریخچه ی مشخصی نیست ولی آنچه که مسلم است از دوره ی صفوی به بعد در میان دوخت های استان هرمزگان از رواج کامل برخوردار بوده است در آن زمان در اکثر شهرهای استان هرمزگان این دوخت برای تزئین : روسری ها ، یقه لباس ، پای دامن و شلوار و مچ و آستین به کار گرفته می شد ولی اکنون این دوخت در شهرهای بندر لنگه ، میناب و بندر عباس رایج می باشد .

یکی از رشته‌های مشهور صنایع دستی در هرمزگان کمه‌دوزی است

موارد مورد نیاز جهت کم دوزی یا کمه دوزی عبارتند از :

پولک مدور سوراخ دار بزرگ ، پولک کوچک طلایی و ندرتا نقره ای ، نخ گلابتون ، سوزن ، پارچه مخمل یا ماهوت سرمه ای یا سیاه و ساتن ، همانطور که اشاره گردید اجرای کم دوزی بر روی طرح جداگانه نبوده بلکه با قلاب گل ها و نوار و پولکی آماده شده و روی لباس دوخته می شود .

منبع:seeiran.ir

هنر حصیربافی از دیروز تا امروز

حصیربافی یا بافت بوریا بی گمان یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی و شاید کهن‌ترین آنها باشد نمونه‌های بدست آمده در بین النهرین و آفریقا گواه آن است که حصیربافی و سبدبافی، منشاء نه فقط نساجی بلکه سفالگری یا کوزه گری نیز بوده است.
پروفسور آرثر آپهام پوپ معتقد است که نخستین زیراندازهای بشری از نی و گیاهانی که در باتلاق‌های سفلای بین النهرین روئیده، تهیه شده و بهم انداختن ساق گیاهان و در آوردن بافته ای «حصیر» مانند اولین قدم در دستیابی انسان به شیوه‌های تولید قالی بوده است از این رو با قاطعیت می‌توان اظهار کرد که نخستین زیراندازهای تهیه شده توسط انسان بافته‌های حصیری بوده و اولین سرپناه‌ها پس از رسیدگی در غارها و غارنشینی به کمک حصیر و نی پدید آمده است.

مراکز تولید انواع محصولات:
امروزه در مناطق مختلف کشورمان بویژه مناطق شمال و جنوب آن هر کجا که دسترسی به برگ درخت خرما، ساقه گندم، نی و ترکه امکان پذیر باشد می‌توان نشانه‌هایی از حصیربافی و سبدبافی را یافت با این حال این صنعت در استان‌های سیستان و بلوچستان، خوزستان، کردستان، هرمزگان، بوشهر، خراسان، کرمان، یزد، فارس، مازندران، گیلان، آذربایجان شرقی و تهران از رونق بیشتری برخوردار است.
حال با توجه به تنوع مواد اولیه و روش بافت در سراسر کشور در این کارگاه آموزشی با چند نمونه از شیوه‌های بافت مناطق مختلف آشنا خواهیم شد.

مواد اولیه مصرفی:
مواد اولیه حصیربافان نقاط مختلف ایران به نسبت تنوع محیط جغرافیایی کشور متنوع است و بیشتر عبارت است از برگ درخت خرما، ساقه‌های نی باتلاقی مناطق گرمسیری و سردسیری، ساقه گندم، ترکه بید و … مواد پرداخت کننده عبارتنداز انواع روغن‌ها از جمله روغن جلاء.

ابزار کار:
ابزار و وسایل مورد استفاده در حصیر بافی بسیار ساده و محدود نظیر داس، انواع کارد، اره، رنده، انبر دست، قیچی، سوزن، درفش، دفتین و سنگ نفت است.
این ابزار عمدتاً برای قطع گیاهان و پیراستن آنها به منظور آماده سازی مواد اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد و گاهی نیز حین تولید به عنوان وسیله کمکی امر ساخت را تسهیل می‌بخشد.

طریقه تهیه مواد اولیه و شیوه بافت نی باتلاقی:
پس از رسیدن نی به قطر و طول مطلوب بوسیله داس از نزدیک‌ترین محل به ریشه قطع و پس از جدا کردن برگ‌هایش در قسمت بالای آن در جهت طولی شکافی با چاقو ایجاد می‌شود سپس به صورت انبوه روی هم قرار گرفته و کوبیده می‌شود تا به صورت نوارهایی با عرض‌های متفاوت در آید در مرحله بافت نوارهای حاصله در کنار یکدیگر قرار گرفته و بصورت سه تا زیر، سه تا رو بافته می‌شود و همانگونه که گفته شد حاصل کار بیشتر به مصرف حصیر زیرانداز، حصیر سقف و بدنه کپر می‌رسد.

شیوه بافت چم بافی، مرواربافی و ترکه بافی:
شیوه کار چم بافی، مرواربافی و ترکه بافی به طور تقریبی مشابه یکدیگر و شبیه بافت شعاعی بامبو است به این طریق که بافندگان ابتدا ترکه‌های درخت را که ماده اولیه مورد مصرفشان است انتخاب و آن تعداد از ترکه‌هایی را که قابلیت تقسیم شدن به دو ، سه یا چهار قسمت را دارند ابتدا برش طولی داده و سپس از نظر اندازه به طول‌های مورد نیاز در آورده و در آب می‌خیسانند تا انعطاف پذیر و قابل استفاده شود.
درمرحله بافت تعدا چهار عدد از ترکه‌ها در کنار یکدیگر قرار گرفته و تعداد چهار یا پنج ترکه دیگر بصورت متقاطع روی آنها قرار می‌گیرد تا تشکیل یک ستاره هشت پر را بدهد آنگاه به وسیله ترکه‌های باریک‌تری مهار شده و بافنده با ترکه‌های نازک عمل بافت را به شیوه یکی از زیر، یکی از رو آغاز کرده و ترکه‌ها را بطور یک در میان از لابلای ترکه‌هایی که قبلاً بطور متقاطع روی یکدیگر قرار گرفته عبور می‌دهد و این کار را تا تکمیل قسمت کف شی که تولید آن مورد نظر است تعقیب می‌کند.
بعد از پایان کار بافت قسمت کف، در محلی که قرار است از آن جا به بعد لبه کار بافته شود عموماً صنعتگران به بافت حالت مارپیچی داده و کار را به شیوه قبلی ادامه می‌دهند و انتهای کار را نیز بصورت مارپیچ در آورده و سر ترکه‌هایی را که در واقع حالت تار کار را دارند به داخل قسمت مارپیچ خم می‌کنند.

کاربرد حصیر:
حصیر از گذشته تا به امروز مصارف متنوع و گوناگونی چون کیف، سبد نان، زنبیل (ساک خرید)، سبد میوه، زیرانداز، پاراوان و کلاهک آباژور داشته است.

روش نگهداری و شست و شوی حصیر:
حفاظت از حرارت و آتش، فشار، ضربه و اشیای نوک تیز و برنده برخی از راه‌های نگهداری است که البته این تولیدات با آب ولرم و شوینده‌های معمولی قابل شست و شو است.

منبع : مجله چه نیوز

مقایسه کودکان با یگدیگر چه عواقبی دارد؟

 مقایسه کردن کودکان با یکدیگر، اعتمادبه نفس آنها را خدشه‌دار می کند

 مقایسه کردن کودکان با سایر دوستان وی یا کودکان اقوام و حتی خواهر و برادرهای وی کمکی به فرزند شما نمی‌کند، بلکه بر عکس می‌تواند اثرات منفی ای بر رفتار وی داشته باشد.

مقایسه، اعتمادبه نفس آنها را به شدت خدشه‌دار کرده و باعث می‌شود احساس حقارت کنند. باوجود این، بسیاری از والدین وقتی می‌بینند فرزندشان به خوبی بچه‌های دیگر نیستند، دست از مقایسه‌ کردن نمی‌کشند و مدام کودک‌شان را با کودکان دیگر در کفه ترازوی سنجش و مقایسه قرار می‌دهند.  برای رهایی از این رفتار غلط کافی است، به خود بقبولانید که فرزند شما، موجودی مستقل و آزاد است که راه رشد و شیوه زندگی خودش را دارد و خواهد داشت.

بعضی‌ها،  این اصل را همان روزی که روی صفحه مانتیور سونوگرافی، جنسیت کودک‌شان معلوم می‌شود، می‌پذیرند. این کودک قرار نیست همه خواسته‌های شما را مو به‌ مو اجرا کند؛ همان‌طور که شما، خواسته‌های والدین‌تان را مو به‌ مو انجام ندادید.  بنابراین با این رفتار و حرکت با دست خود به فرزندتان آسیب نرسانید.

در زیر به دلایل مهمی اشاره می‌کنیم که به شما نشان می‌دهد مقایسه کردن کودکان با یکدیگر کار درستی نیست و چه عواقبی می‌تواند در پی داشته باشد.

مقایسه باعث خشم کودک می‌شود
مقایسه‌های مستقیم باعث عصبانی شدن بچه‌ها می‌شود. وقتی برایشان مشخص می‌شود که به اندازه کافی خوب نیستند، نه تنها حس تلخی و ناراحتی نسبت به شما پیدا می‌کنند بلکه نسبت به آن خواهر و برادر و یا دوست هم همین حس ناراحتی و عصبانیت در آنها ایجاد می‌شود.

مقایسه‌کودکان با یکدیگر باعث عصبانی شدن آن ها می‌شود

 مقایسه باعث خودخواهی می‌شود
برعکس این مقایسه‌ها هم همین‌طور است. عاقلانه است که فرزندتان را به طریق مثبت هم با دیگران مقایسه نکنید.  دوست دارید فرزندتان طوری بزرگ شود که تصور کند از بقیه آدم‌ها برتر است؟ تحسین کردن بچه‌ها کار خوبی است اما باید مراقب باشید که به طور مداوم به آنها نگویید که از بقیه بچه‌ها بهتر و بالاتر هستند.

 اگر بخواهید آنها را خودخواه و متکبر بار بیاورید هیچ لطفی در حق‌شان نکرده‌اید. مقایسه کردن فرزندتان با دیگران تصویری منفی از خودشان به آنها می‌دهد. پدر یا مادر بودن یک مسابقه نیست و لازم نیست به بقیه والدین نشان دهید که فرزندتان چقدر بهتر از بقیه است

مقایسه‌کردن، باعث دروغ‌گویی کودکان می شود
انتظار و توقع بیش از حد از کودکان و مقایسه آنها با دوستان و همسالان در زمینه‌های گوناگون، یکی از علت‌های دروغ‌گویی محسوب می‌شود. والدینی که انتظارات بیش از حد توان و استعداد کودکان داشته باشند و آنان را زیر فشار قرار دهند، کودکان را به دروغ‌گویی وامی‌دارند. والدین باید توجه داشته باشند که مقایسه کردن بچه‌ها، در هر سنی، کار غلطی است که سبب خودکم‌بینی کودک شده و سرخوردگی ایجاد می‌کند و این باعث می‌شود کودک، برای فرار از مقایسه شدن، در حقیقت، از والدینش فرار کند و این یعنی خطر! پس، باید به یاد داشته باشید که هرگز، بچه‌ها را با هم مقایسه نکنید.
 

منبع:روزنامه قانون/برترین ها